Hoewel veel wetenschappers en filosofen het erover eens zijn dat menselijk egoïsme de overlevingskansen vergroot, bespreken we waarom altruïsme de overhand heeft in menselijke groepen en hoe de groepsselectietheorie dit kan verklaren. Ze beweren dat altruïsme de overlevingskansen van groepen vergroot door loyaliteit en samenwerking, en dat het ook een belangrijke rol speelt in moderne samenlevingen door middel van cultuur en sociale regulering.
Veel wetenschappers en filosofen zijn het erover eens dat menselijk egoïsme meer bijdraagt aan het overleven dan altruïsme. Als egoïsme een belangrijke overlevingsfactor is, dan zou de menselijke samenleving gedomineerd moeten worden door egoïsme. Altruïsme bestaat echter nog steeds in de menselijke samenlevingen, en soms heeft het de neiging de overhand te krijgen op egoïsme. Dus hoe is deze altruïstische eigenschap erin geslaagd om binnen menselijke groepen te overleven, terwijl het schadelijk is voor het individuele voortbestaan? We kunnen deze vraag vanuit een ander perspectief bekijken en oplossen door de groepsselectiehypothese te begrijpen.
Groepsselectietheorie verwijst naar het proces waarbij het voortbestaan van een groep afhangt van welke eigenschappen zij bezit, of van het aantal mensen met een eigenschap die zij bezit, wat op zijn beurt bepaalt of de eigenschap zich door de bevolking zal verspreiden of zal verdwijnen. Met andere woorden: de groepsselectietheorie is van toepassing op groepen, niet op individuen. Stel bijvoorbeeld dat in een primitieve tribale samenleving waar gevechten tussen groepen gebruikelijk waren, er een oorlog uitbrak tussen een loyale en coöperatieve stam, A, en een minder loyale en coöperatieve stam, B. In dit geval zou A winnen van B. De groep met de altruïstische eigenschap zou winnen. Dit komt doordat groepen met altruïstische eigenschappen een sterkere interne cohesie hebben en beter in staat zijn te reageren op externe bedreigingen.
Er zijn drie redenen om te vermoeden dat dit proces van groepsselectie voor altruïsme bij mensen belangrijk is geweest in de geschiedenis van de mensheid. Ten eerste is de kans groter dat een groep met een groot aantal altruïstische individuen überhaupt een conflict wint. Groepen met veel loyale, moedige en medelevende individuen binnen hun stam die altijd klaar staan om anderen te helpen en bereid zijn zich op te offeren voor het algemeen welzijn, zullen het selectieproces waarschijnlijker overleven dan degenen die dat niet doen. Ten tweede was de jacht voor primitieve stammen voordat mensen hun intrede deden in agrarische samenlevingen een essentieel middel van bestaan, en het succes van de jacht hing uiteindelijk af van de onbaatzuchtige medewerking van de deelnemers. Ten derde heeft het menselijk ras zoals we dat vandaag de dag kennen in het verleden veel barre omstandigheden overleefd, wat veel daden van samenwerking en zorg binnen de groep vereiste, zoals het beschermen van woningen tegen natuurrampen of het beschermen van dorpen.
Een andere belangrijke reden dat altruïsme heeft bijgedragen aan het voortbestaan en de welvaart van de mens is de ontwikkeling van de cultuur. Samenwerking en zorg zorgden voor de ontwikkeling van sociale structuren en technologieën die verder gingen dan alleen overleven. De ontwikkeling van agrarische samenlevingen had bijvoorbeeld niet door individuen alleen tot stand kunnen worden gebracht. Ook de ontwikkeling van complexe communicatiemiddelen, zoals taal, is gebaseerd op altruïstisch gedrag. Door elkaars bedoelingen te begrijpen en samen te werken, waren mensen in staat complexe sociale structuren te vormen, die de basis werden van de menselijke beschaving.
De theorie van collectieve keuze is niet alleen van toepassing op menselijke samenlevingen uit het verleden. Altruïstisch gedrag speelt nog steeds een belangrijke rol in de moderne samenleving. In moderne bedrijfsorganisaties en gemeenschappen kan altruïstisch gedrag bijvoorbeeld de efficiëntie en cohesie van de organisatie vergroten. Projecten die afhankelijk zijn van samenwerking en wederzijdse steun hebben een grotere kans op succes, vooral wanneer altruïsme wordt beoefend. Dit toont aan dat de theorie van collectieve keuze geldig is in de moderne wereld.
Er zijn echter twee beperkingen aan de theorie van collectieve keuze. De eerste is het verschil tussen de richting van collectieve en individuele keuze. Als we vanuit een individueel perspectief naar menselijk altruïsme kijken, is de kans veel groter dat altruïstische individuen uitsterven dan egoïstische individuen, terwijl als we ernaar kijken vanuit een groepsperspectief een groep met veel altruïstische individuen waarschijnlijk veel sneller zal groeien. De tweede reden is dat het proces van groepsselectie de verschillen tussen groepen uitwist. Voordat groepsselectie plaatsvindt, zijn verschillen tussen groepen essentieel. Wanneer egoïstische groepen echter gedurende een lange periode door altruïstische groepen worden geabsorbeerd, zullen de verschillen tussen groepen waarschijnlijk verdwijnen en zal er geen groepsselectie meer plaatsvinden.
De huidige theorie van groepsselectie kan zijn beperkingen overwinnen omdat mensen sociale instituties hebben die dieren niet hebben, en omdat we allemaal in verschillende omgevingen en culturen leven, is het zeer onwaarschijnlijk dat alle groepsverschillen zullen worden uitgewist. Het helpt filosofen en wetenschappers de evolutie van ons altruïstisch gedrag te verklaren. Altruïsme ligt aan de basis van het morele en ethische waardensysteem van de mensheid, dat in verschillende vormen is geïnstitutionaliseerd, waaronder wetten, onderwijs en sociale normen. Daarom is altruïsme niet alleen essentieel voor het voortbestaan van individuen, maar ook voor het welzijn en de ontwikkeling van de samenleving als geheel. Ik geloof dat de groepsselectiehypothese veel vragen over het voortbestaan van menselijk altruïsme kan helpen oplossen en een ander perspectief kan bieden op de menselijke ontwikkeling in de toekomst.
