Deze cursus onderzoekt waarom goede mensen bestaan vanuit een economisch en evolutionair perspectief, waarbij de verwantschapsselectiehypothese en de wederkerigheidshypothese aan bod komen. De herhalings-wederkerigheidshypothese gaat ervan uit dat mensen altruïstisch handelen in herhaalde situaties waarin de mogelijkheid van vergelding bestaat, maar heeft beperkingen bij het verklaren van eenmalige ontmoetingen of situaties waarbij grote aantallen mensen betrokken zijn.
Waarom zijn er goede mensen op de wereld? Het bestaan van goede mensen, of altruïstische mensen, is vanuit economisch en evolutionair perspectief niet gemakkelijk te begrijpen. Omdat egoïstische mensen die op hun eigen belangen letten een veel betere overlevingskans hebben, hebben veel geleerden zich afgevraagd hoe altruïstische mensen ontstonden en overleefden. Eén zo'n hypothese is de verwantenselectiehypothese, die stelt dat mensen altruïstisch zijn omdat hun genen gemengd zijn, wat betekent dat ze verwant zijn. Er waren echter veel verschijnselen die niet konden worden verklaard door te zeggen dat mensen zich altruïstisch gedragen vanwege bloed, en de hypothese die naar voren kwam om deze verschijnselen te verklaren is de herhaling-wederkerigheidshypothese. In dit artikel leg ik uit wat de herhalingswederkerigheidshypothese is en wat de beperkingen ervan zijn.
Om de iteratie-wederkerigheidshypothese te begrijpen, moeten we eerst begrijpen wat de wederkerigheidshypothese is. Laten we beginnen met het woord ‘wederkerigheid’. Het is een combinatie van de kanji voor wederzijdse gunst en het woord voor genade, hui, wat betekent genade delen door elkaar te helpen. Deze hartverwarmende hypothese van wederkerigheid is eigenlijk een ontnuchterende uitspraak uit de Code van Hammurabi: “Regel met oog om oog en tand om tand!” Om preciezer te zijn: de strategie is dat als je niet weet wat de ander met je zal doen, je eerst ‘coöperatief’ handelt, maar als de ander ‘meewerkt’ met jou, handel je ook ‘meewerkend’ met hem, en als zij jou ‘verraden’, verraad jij hen. Dit lijkt misschien een moeilijk concept om uit te leggen. Een eenvoudig voorbeeld hiervan is in boodschappers zoals KakaoTalk, waar je beslist of je iemand wel of niet antwoordt op basis van zijn of haar gedrag. Dit gedrag, bekend onder het neologisme ‘lezen en kauwen’ (lezen en negeren), is ook gebaseerd op het principe van wederkerigheid. Als de andere persoon meewerkt door uw berichten meteen te beantwoorden, zult u meestal meteen op zijn of haar berichten reageren. Aan de andere kant, als de andere persoon uw berichten niet leest en er niet op reageert, of niet eens de moeite neemt om ze te lezen, is de kans kleiner dat u hem berichten stuurt of erop reageert. Dit principe van wederkerigheid is gemakkelijker te herkennen dan je zou denken.
Er zijn echter situaties die niet alleen door de wederkerigheidshypothese kunnen worden verklaard. Wat als iemand de gunst niet beantwoordt en egoïstisch handelt zonder het te beseffen? De herhalings-wederkerigheidshypothese gaat in op de zwakte die het wederkerigheidsbeginsel in dergelijke situaties mogelijk niet heeft. Het kernidee van de Herhaling-Wederkerigheidshypothese is dat het principe van wederkerigheid misschien niet van toepassing is in situaties waarin mensen slechts één keer iets met elkaar uitwisselen, maar met een grote waarschijnlijkheid zal het principe van wederkerigheid van toepassing zijn in situaties waarin dergelijke transacties worden herhaald. Met andere woorden: als er herhaalde transacties, uitwisselingen en interacties tussen mensen plaatsvinden, zullen mensen altruïstisch handelen in overeenstemming met het beginsel van wederkerigheid.
Maar waarom lokken herhaalde situaties wederkerigheid uit? Dit kan worden begrepen in termen van 'wederkerigheid', waarbij het altruïstische gedrag van mensen niet voortkomt uit het feit dat ze zo aardig en goedaardig zijn, maar omdat ze de gunsten en vijandigheid die ze hebben ontvangen, teruggeven. Mensen bouwen vertrouwen en samenwerking op door herhaalde interacties, en deze relaties kunnen op de lange termijn nuttig zijn. Dat is de reden waarom altruïstisch gedrag vaker voorkomt in langdurige relaties dan in eenmalige ontmoetingen zonder herhaalde interacties.
Het is belangrijk op te merken dat de herhalings-wederkerigheidshypothese geen volledig antwoord is op de vraag hoe altruïstische mensen uiteindelijk ontstonden en overleefden. De herhaling-wederkerigheidshypothese vereist de mogelijkheid van vergelding om waar te zijn, wat de situaties die het kan verklaren beperkt. Dit is een fundamentele beperking van de herhalings-wederkerigheidshypothese, omdat deze geen rekening houdt met gevallen waarin mensen vriendelijk zijn tegen mensen die ze waarschijnlijk niet meer zullen zien, zoals het geven van aanwijzingen aan een vreemdeling aan de kant van de weg. Een ander probleem is dat mensen altruïstisch handelen om vergelding te voorkomen. In een één-op-één-situatie is het duidelijk wie je heeft verraden en kun je met zekerheid wraak nemen, omdat je het meteen weet. In een situatie met meerdere partijen is het echter niet altijd duidelijk wie je heeft verraden en tegen wie je wraak moet nemen, wat de kracht van vergelding als aanjager van altruïstisch gedrag verzwakt. Stel bijvoorbeeld dat 10 mensen hun geld bundelden om 5 kippen te kopen. Elke persoon had 10,000 gewonnen moeten betalen, maar slechts 8 mensen betaalden en aten uiteindelijk slechts 4 kippen. A, die 10,000 gewonnen heeft betaald, zal boos zijn omdat hij minder heeft gekregen dan de helft van de kip die hij had verwacht, en zal uiteraard wraak willen nemen op de persoon die niet heeft betaald. Dus de volgende keer dat dezelfde 10 mensen pizza bestellen, zal A niet betalen als represaille tegen de persoon die niet heeft betaald. Kunnen we in dit geval zeggen dat A wraak heeft genomen op de persoon die niet heeft betaald? Of maakt hij gewoon het slachtoffer van de onschuldige persoon die beide keren heeft betaald? Dit is een van de beperkingen van de herhalings-wederkerigheidshypothese, aangezien deze gebaseerd is op het begrip vergelding, dat in hoge mate gecontextualiseerd is.
Tot nu toe hebben we de herhalings-wederkerigheidshypothese onderzocht door te beginnen met de wederkerigheidshypothese en deze uit te werken tot een terugkerende situatie. De herhaling-wederkerigheidshypothese stelt dat het principe van wederkerigheid, dat stelt dat mensen altruïstisch handelen omdat ze bang zijn voor vergelding, en gunsten met gunsten en vijanden met vijanden beantwoorden, meestal in herhaalde situaties tot stand komt. Hoewel deze gebaseerd is op vergelding en beperkingen heeft die het moeilijk maken om eenmalige gebeurtenissen te verklaren, is de herhaling-wederkerigheidshypothese succesvol geweest in het op een eenvoudige manier verklaren van de opkomst van altruïstische mensen. Een andere waarde van de herhalings-wederkerigheidshypothese is dat er andere hypothesen zijn voorgesteld om gevallen van altruïstische of wederkerige mensen te verklaren die niet kunnen worden verklaard door de herhalings-wederkerigheidshypothese.
Naast de wederkerigheidshypothese zijn er nog veel andere theorieën die menselijk altruïstisch gedrag verklaren. Er is bijvoorbeeld de indirecte wederkerigheidshypothese, die de nadruk legt op indirecte beloningen of sociale reputatie boven directe vergelding. Volgens deze hypothese handelen mensen altruïstisch omdat hun altruïstisch gedrag door anderen opgemerkt zal worden en zij daardoor een goede reputatie zullen verwerven. Deze reputatie speelt op de lange termijn een belangrijke rol bij het opbouwen van vertrouwen en samenwerking binnen de samenleving. Om menselijk altruïstisch gedrag volledig te begrijpen, moeten we daarom een verscheidenheid aan verschillende hypothesen en theorieën overwegen.
