De opkomst van doorzoekbaar lezen met de ontwikkeling van internettechnologie heeft de manier en betekenis van lezen veranderd. De tradities van drinken, stil lezen en theelezen zijn geëvolueerd volgens de behoeften van de tijd, en het lezen van vandaag heeft een nieuwe dimensie gekregen die de nadruk legt op informatieverwerking en kritisch denken.
Dankzij de snelle verspreiding van de internettechnologie sinds het einde van de 20e eeuw is er een nieuwe manier van lezen ontstaan die niets minder dan revolutionair is. Het heet doorzoekbaar lezen en wordt mogelijk gemaakt door hypertekstdocumenten en e-boeken, die het concept van het boek hebben veranderd en het ongelooflijk eenvoudig hebben gemaakt om informatie op te slaan en op te halen. Als lezer ben jij de gebruiker en kun je niet alleen kiezen wat je wilt lezen, maar je kunt ook delen uit de tekst die je leest wegknippen of andere tekst toevoegen aan de tekst die je leest. Het internet geeft lezers ook toegang tot een grote verscheidenheid aan materialen van over de hele wereld, wat een niveau van kritisch denken en informatievergelijking mogelijk maakt dat voorheen ondenkbaar was. Informatieverwerking en kritisch lezen zijn zo belangrijk geworden dat lezen wordt vergeleken met het navigeren door een enorme oceaan van informatie zonder te verdwalen. Maar hoe was het vroeger?
Bij het vroege lezen stond fonetisch lezen, hardop lezen, centraal. De oude Grieken geloofden dat het geschreven woord hardop moest worden voorgelezen om volledig te zijn, en vroege boekrollen werden geschreven in een continue techniek zonder spaties of interpunctie, waardoor de lezer met zijn eigen stem over de woorden moest struikelen om de tekst te begrijpen. . Lezen en luisteren waren gebruikelijk, of het nu ging om het serieus reciteren van de Bijbel of de Schrift als onderdeel van een religieus ritueel, of indirect door te luisteren naar een schrijver of professionele lezer.
Toen vond er rond de 12e eeuw een grote verschuiving plaats in de geschiedenis van het lezen: de uitvinding van het stille lezen, die begon onder schriftgeleerden in Europese kloosters. Een schrijver is iemand wiens beroep het schrijven is. Het was onvermijdelijk dat schriftgeleerden in het gemeenschapsleven zo stil mogelijk zouden lezen. Omdat boeken in deze tijd een waardevol handelsartikel waren, moesten schriftgeleerden om beurten een enkel boek lezen. Boekjes, die rond dezelfde tijd de boekrollen volledig gingen vervangen, vergemakkelijkten het stille lezen door het mogelijk te maken naar annotaties te verwijzen of eerdere secties te herlezen. Met de komst van stil lezen ontstond de behoefte om de spatiëring van woorden en de grenzen van zinnen te markeren, wat leidde tot de ontwikkeling van spatiëring en interpunctie. Daarnaast verschenen er langzamerhand boeken waarin persoonlijke ervaringen met afwijkende meningen, erotiek en geloof werden vastgelegd. Deze stille lezing maakte plaats voor een diepgaande, analytische lezing.
Halverwege de 18e eeuw, toen stil en stil lezen naast elkaar bestonden, ontstond er een nieuwe manier van lezen: het theelezen. Met de verspreiding van metaalletters en drukwerk steeg de boekproductie tot drie tot vier keer het vorige niveau, en werden er boeken van verschillende genres gepubliceerd. Vrouwen, die nog nooit eerder met boeken in aanraking waren gekomen, werden in grote aantallen lezers, en leesorganisaties zoals leesverenigingen en uitleenbibliotheken namen snel toe. Dit leidde tot de popularisering van lezen, en het doel van lezen breidde zich uit van simpelweg het opdoen van kennis tot het genieten van vrije tijd en het gebruik van lezen als een middel tot zelfexpressie. Terwijl vroeger intensief lezen werd beoefend door een beperkte lijst klassiekers meerdere keren te lezen, was het lezen nu gedecentraliseerd. Dit betekent vrij en selectief lezen, waarbij je kunt kiezen wat je wilt lezen tegen de autoriteit van de benodigde klassiekers in. Deze verschillende manieren van lezen zijn vandaag de dag één voor één ontstaan in de loop van een lange periode. Daarom zijn er sporen van de intellectuele geschiedenis van die tijd.
