Een kunstwerk is geen vast object dat wacht om door de toeschouwer te worden geaccepteerd, maar een levend wezen dat voortdurend opnieuw wordt geïnterpreteerd en nieuwe betekenissen creëert in de context van zijn schepper en zijn tijd en cultuur.
In plaats van te zeggen dat we een kunstwerk waarderen, zeggen we vaak dat we ervan genieten, of dat we het waarderen. Genieten of waarderen van een kunstwerk betekent er plezier aan beleven of het waarderen, wat inhoudt dat het kunstwerk iets is dat wacht op aanvaarding door de kijker, het onderwerp van de waardering, en dat het een vast object is waarvan de waarde valt te meten. Een kunstwerk heeft echter geen vaste waarde en wacht niet op acceptatie door de toeschouwer.
Een kunstwerk wordt gemaakt in relatie tot zijn maker, de tijd waarin het is gemaakt en zijn culturele omgeving, die sociale normen, artistieke tradities en de persoonlijkheid van de kunstenaar omvat. Maar geen van deze dingen kan de betekenis van een kunstwerk bepalen. Ze worden door de maker getransformeerd terwijl ze in een tekst worden georganiseerd, en ze bestaan alleen als achtergrond, als referentiesysteem.
De betekenis van een kunstwerk wordt geïnterpreteerd door de toeschouwer die het op een bepaald moment in de geschiedenis tegenkomt. Maar om betekenis te kunnen interpreteren, moet er een referentiekader zijn. Zonder referentiekader zou interpretatie subjectief zijn voor het begrip van de kijker. Het referentiekader is het interpretatiekader. Het referentiekader op het historische moment waarop de kijker het kunstwerk tegenkomt, creëert nieuwe relaties die anders zijn dan het verleden, en de kijker produceert op basis van deze nieuwe relaties nieuwe betekenissen uit het kunstwerk.
Zolang een kunstwerk wordt overgedragen, verandert het voortdurend door nieuwe referentiekaders en krijgt het nieuwe betekenissen. In wezen heeft een kunstwerk oneindig veel betekenissen. Dit is hetzelfde als zeggen: “Shakespeare heeft niet alles gezegd.” Als we zeggen: 'Shakespeare heeft niet alles gezegd', bedoelen we niet dat de betekenis voortkomt uit het kunstwerk zelf. De betekenis van een kunstwerk wordt ontleend aan de oneindigheid van referentiesystemen die erbuiten bestaan. De tekst is voortdurend op zoek naar nieuwe lezers en verwerft van hen nieuwe referentiesystemen, waarbij voortdurend nieuwe relaties worden gevormd en nieuwe betekenissen worden geproduceerd.
Het proces van waardering is een dialoog tussen subject en object. In het proces van waardering zijn het kunstwerk en de toeschouwer als twee individuen met verschillende perspectieven en persoonlijkheden, die vragen stellen en beantwoorden en elkaars perspectieven corrigeren. In plaats van te proberen de ander in het eigen wereldbeeld te brengen, streven ze via dialoog naar de waarheid. De kijker verwerft niet de waarheid die binnen het kunstwerk bestaat, maar creëert eerder nieuwe waarheden door met het kunstwerk in dialoog te treden. In plaats van het kunstwerk te gebruiken als een voorbeeld van iemands eigen vooropgezette begrip, krijgt de kijker een nieuw perspectief door het te overstijgen, uit te vergroten en te transformeren via een extern kunstwerk. Daarbij overstijgt het kunstwerk ook zijn eigen betekenis via de toeschouwer, die anders is dan hijzelf.
Waardering is een tweerichtingsproces van esthetische ervaring waarin zowel de kijker als het kunstwerk worden overstegen. Het kunstwerk staat open voor de kijker, en de kijker staat open voor het kunstwerk. Dit proces van opening en communicatie ontkracht de vaste betekenis van het kunstwerk en opent de mogelijkheid voor nieuwe betekenissen die ontstaan door de interpretatie van de kijker. Dit laat zien dat een kunstwerk het potentieel heeft om voortdurend opnieuw uitgevonden te worden, voorbij een vaste betekenis of waarde, en om voortdurend herontdekt te worden door middel van verschillende interpretaties.
Deze interactie tussen kunstwerk en kijker gaat verder dan louter waardering en laat zien hoe kunstwerken opnieuw kunnen worden begrepen en geherinterpreteerd in hun sociale en culturele context. Een kunstwerk creëert voortdurend nieuwe betekenissen binnen de culturele en historische context van zijn tijd, en de kijker verruimt daardoor zijn of haar begrip en perspectief. Dit proces zorgt voor de blijvende vitaliteit van een kunstwerk en helpt de kijker er nieuwe inzichten en realisaties uit te halen.
Kortom, de betekenis van een kunstwerk staat niet vast en kan oneindig veranderen, afhankelijk van de interpretatie en het begrip van de kijker. De kijker creëert een nieuwe betekenis door de dialoog met het kunstwerk, en het kunstwerk wordt voortdurend opnieuw uitgevonden door deze communicatie met de kijker. Dit toont de werkelijke waarde van een kunstwerk en bevestigt de oneindige mogelijkheden ervan.
