Het auteurisme, dat in de jaren vijftig in Frankrijk opkwam, beschouwde regisseurs als 'auteurs' in plaats van alleen maar regisseurs, waarbij de nadruk werd gelegd op de projectie van de creativiteit en persoonlijkheid van de regisseur in de film. Deze kritische theorie werd gepromoot als reactie op de literaire en theatrale productiepraktijken van de Franse cinema en leidde tot de herontdekking van de originaliteit van de regisseur, zelfs in commerciële Hollywood-films. Dit auteurisme heeft een diepgaande impact gehad op de hedendaagse filmkritiek en -educatie.
In de jaren vijftig ontstond er in de Franse filmkritiek een nieuwe kritische theorie, auteurisme genaamd. Auteurisme verwijst naar de visie van de regisseur als ‘auteur’ in plaats van alleen maar als regisseur, en identificeert de regisseur met het werk. Ten tijde van de opkomst van de theorie was er in Frankrijk een wijdverbreide praktijk om beroemde literaire werken zonder veel veranderingen op het grote scherm aan te passen, waarbij gebruik werd gemaakt van weelderige kostuums, decors en populaire theateracteurs. Auteurisme werd bepleit als reactie op de literaire en theatrale kleuren die in de Franse cinema heersten. Dit verzet weerspiegelde de wens om films te laten erkennen als onafhankelijke kunstwerken, met de artistieke expressie van de regisseur, en niet alleen als medium voor het vertellen van verhalen.
Auteurisme pleit voor werken die consequent het persoonlijke filmische universum en de originele stijl van de regisseur projecteren, in plaats van clichés. De creativiteit en individualiteit van een regisseur komen tot uiting in consistente stilistische kenmerken, zoals een wereldbeeld of thematisch bewustzijn dat door zijn of haar werk loopt, een verhalende stijl die dit tot uitdrukking brengt, en bepaalde situaties, settings of expressieve technieken die voortdurend terugkeren. Het is gebaseerd op de overtuiging dat een regisseur zijn of haar eigen filmtaal kan bouwen en daardoor met het publiek kan communiceren.
Kritiek van auteurs heeft een belangrijke impact gehad op de wereld van de filmkritiek, met name door de herontdekking van de Hollywood-cinema. In Hollywood werden films op een gestandaardiseerde en gedecentraliseerde manier geproduceerd om de efficiëntie van het productiepersoneel te vergroten, vergelijkbaar met het Ford-systeem, dat de vroege Amerikaanse massaproductietechnologie symboliseert. Als gevolg hiervan raakte de producent, die verantwoordelijk was voor de financiën en administratie, betrokken bij het werkproces van de regisseur, terwijl het de rol van de regisseur was om de ideeën van de producent op het scherm te implementeren. Dit werd gedaan om films van een bepaalde kwaliteit te produceren en tegelijkertijd de instabiliteit van de kassa te minimaliseren, die kan worden veroorzaakt door variabelen zoals het niet-kwantificeerbare talent van de maker en de wispelturige smaak van het publiek. Binnen dit systeem werden regisseurs vaak beperkt in hun creatieve vrijheid, maar de auteuristen zagen hierin de potentie voor originaliteit.
Critici van auteurs waren echter van mening dat zelfs in commerciële films die onder de meest geïndustrialiseerde omstandigheden van Hollywood werden geproduceerd, het unieke kenmerk van een regisseur te vinden was. Critici van auteurs merkten gevallen op waarin de restrictieve productieomstandigheden het gevoel voor uitdaging en creativiteit van de regisseur daadwerkelijk naar voren brachten. Als gevolg hiervan waren ook B-films en hun regisseurs begunstigden. Ze evalueerden regisseurs die, ondanks commerciële beperkingen, erin waren geslaagd hun eigen unieke stijl en thematisch bewustzijn in hun werk te integreren. Hierdoor konden publiek en critici de persoonlijke verhalende en artistieke bedoelingen van de regisseur in hun films ontdekken.
De meest prominente Hollywood-regisseur die door auteurscritici moet worden gerehabiliteerd, is Hitchcock, een meester in het thrillergenre. Hitchcock werd erkend als een regisseur die een consistent thematisch bewustzijn en stijl handhaafde, zelfs binnen de beperkingen van het productiesysteem en het genre. Hitchcock gebruikte zijn eigen narratieve schema waarbij hij het publiek misleidde en vervolgens op het laatste moment de waarheid onthulde voor een schokkende wending. Hij gebruikte ook vaak de ‘McGuffin’-techniek om het publiek te misleiden als een dramatisch middel om zijn eigen verhaalconventies te creëren: hij gebruikte een bepaald rekwisiet als een McGuffin, waardoor het een definitieve aanwijzing leek te zijn, om vervolgens te laten blijken dat het een definitieve aanwijzing was. vals zijn, waardoor het publiek verbijsterd achterblijft. Deze techniek werd een handelsmerk van Hitchcocks films en plaatste hem in een klasse apart.
De invloed van het auteurisme op de herwaardering van de Hollywood-cinema duurt tot op de dag van vandaag voort. Auteurisme heeft bijvoorbeeld geholpen bij het definiëren van wat een 'goede' film of een 'geweldige' regisseur is, en het wordt nog steeds gebruikt in het filmonderwijs. Het auteurschap gaf nieuwe regisseurs ook de moed om hun eigen filmtaal te ontwikkelen en deze te gebruiken om hun artistieke visie te verwezenlijken. Dit heeft de weg vrijgemaakt voor een breed scala aan filmische experimenten en innovaties in de moderne cinema. Bovendien is het auteurschap, nu het filmlandschap diverser is geworden als gevolg van de vooruitgang in de digitale technologie, opnieuw vormgegeven in nieuwe vormen en blijft het even relevant als altijd.
