Lorenz legt onze aangeboren agressie uit vanuit een evolutionair perspectief en stelt manieren voor om deze in een positieve richting te kanaliseren in plaats van deze te ontkennen. We hebben geen mechanismen om agressie te onderdrukken, dus het is belangrijk om het rationeel te begrijpen en te beheersen.
Mensen worden de scheppers van het universum genoemd vanwege hun superieure intellect en rede. Terwijl de ochtendzon langzaam opkwam en de wereld begon te verlichten, maakte ik een lange wandeling. Het park bij mijn huis was vredig en stil. Het zonlicht filterde door de bomen, kleurde de bladeren goudkleurig, en een zacht briesje omhelsde me. Zelfs op dit moment van rust werd ik plotseling herinnerd aan de tragedies die zich vandaag de dag in de wereld voordoen. Overal ter wereld vinden massamoorden plaats, waardoor ik me afvraag of mensen hun plaats in het universum wel waard zijn. Hoe verklaren we het feit dat van alle dieren op deze planeet de mens de enige is die een bedreiging vormt voor zijn eigen soort?
De diagnose en het voorschrift van Lorenz zijn in dit opzicht opmerkelijk. In tegenstelling tot het behaviorisme zoals dat van Skinner, dat de invloed van de geconditioneerde omgeving benadrukt, geloofde hij dat de belangrijkste eigenschappen van dierlijk gedrag aangeboren zijn. Omdat hij mensen zag als geëvolueerde dieren, betoogde hij dat agressie een van de meest fundamentele instincten van dieren is, en dat mensen daarom een aangeboren drang hebben om agressief op te treden tegenover hun eigen soort. Lorenz legt uit dat in de loop van de evolutie de meest verenigde vorm van agressie het voortbestaan bevorderde. Daarom hebben mensen een fascinatie voor strijdlust ontwikkeld.
Uit de observaties van Lorenz blijkt dat dieren met dodelijke klauwen of tanden zelden leden van hun eigen soort doden. Dit komt omdat zwaarbewapende dieren remmende mechanismen nodig hadden om aanvallen op hun eigen soort onder controle te houden voor hun eigen overleving, legt Lorenz uit, en dit werd weerspiegeld in het evolutionaire proces. Daarentegen hadden fysiek minder krachtige dieren, waaronder mensen, geen evolutionaire behoefte aan remmende mechanismen, omdat het voor hen heel moeilijk zou zijn om hun eigen soort te doden met alleen hun eigen kracht. Met de ontwikkeling van de technologie werden mensen echter in staat te doden, en de agressie die inherent is aan mensen die geen remmende mechanismen hebben, werd in staat hun eigen soort te doden.
Kunnen we dus niet gewoon de agressie elimineren die inherent is aan mensen? Lorenz is hier sceptisch over. Allereerst is het agressieve instinct bij mensen een van de belangrijke factoren die ons hebben gemaakt tot wat we nu zijn, zowel positief als negatief. We weten dus niet hoe het verwijderen ervan ons zal beïnvloeden, en zelfs als we het zo veel onderdrukken. mogelijk zal het agressieve instinct nog steeds een uitlaatklep vinden. Het lijkt erop dat er geen hoop is voor de mensheid. Door deze discussie kunnen we echter een dieper begrip krijgen van de menselijke natuur, wat een belangrijke basis kan zijn voor het oplossen van problemen van sociale conflicten en geweld.
De argumenten van Lorenz hebben ook belangrijke implicaties voor onze sociale structuur en ons onderwijssysteem. Als we het instinct voor agressie niet kunnen ontkennen, moeten we manieren vinden om het in een positieve en creatieve richting te kanaliseren. Dit vereist dat kinderen thuis en op school worden geleerd emotionele regulatie, aandacht voor anderen en een gevoel van samenwerking te ontwikkelen. Dit onderwijs gaat niet alleen over het overbrengen van kennis, maar zal kinderen helpen opgroeien, zodat ze zich sociaal verantwoordelijk voelen en hun rol spelen als onderdeel van een gemeenschap.
Niettemin is Lorenz optimistisch over de toekomst van de mensheid. Hij gelooft dat de rede menselijke agressie op zichzelf niet kan elimineren, maar dat het onze agressieve instincten in een wenselijke richting kan sturen. De eerste manier om dit te doen is door middel van zelfbewustzijn: hoe beter we de aard van menselijke agressie begrijpen, hoe meer we rationele stappen kunnen ondernemen om deze in een andere richting te sturen. Vervolgens benadrukt hij de noodzaak om de uitlaatklep voor aangeboren agressie te veranderen in iets wenselijkers. Dit betekent dat er mogelijkheden moeten worden geboden om de strijdlustige hartstocht te vervullen door concurrentie toe te staan die geen haat aanwakkert.
Bovendien, zegt hij, moeten er inspanningen worden geleverd om vriendschappen te bevorderen met individuen en andere groepen die anders het doelwit van agressie zouden kunnen zijn, en om jonge mensen te helpen de ware oorzaken te vinden die hun tijd en energie waard zijn. Met deze voorschriften biedt Lorenz hoop dat de gruwelijke tragedies van menselijke agressie kunnen worden voorkomen.
Bovendien herinneren de uitdagingen waarmee we in de moderne wereld worden geconfronteerd ons eraan dat de theorie van Lorenz nog steeds geldig is. In het informatietijdperk manifesteert menselijke agressie zich ook in cyberspace, waardoor nieuwe vormen van sociale conflicten ontstaan. Daarom zijn nieuwe onderwijsprogramma's en sociale instellingen nodig, gebaseerd op de aanpak van Lorenz. Dit zal ons in staat stellen een vreedzamere en harmonieuzere samenleving op te bouwen.
De opvattingen van Lorenz herinneren ons eraan dat we kunnen dromen van een betere toekomst door ons begrip van de menselijke natuur. Zelfs als we menselijke instinctieve agressie niet volledig kunnen elimineren, is het nog steeds een terechte uitdaging om manieren te vinden om deze in een positieve richting te kanaliseren. Door onze rede en wijsheid hebben we het potentieel om onszelf te beheersen en een betere samenleving te creëren.
