Dit artikel stelt zich een toekomst voor waarin de grenzen tussen mensen en robots steeds vager worden door de vooruitgang in de wetenschap en de robotica, en onderzoekt of robots kunnen worden herkend als mensachtige wezens en of ze als echte levensvormen kunnen worden beschouwd.
Vooruitgang in wetenschap en technologie maakt het leven van mensen steeds gemakkelijker en verlengt hun leven. Sinds de Industriële Revolutie is de ontwikkeling van technologie versneld, en vandaag de dag leven we in een tijd waarin we meer dan ooit op wetenschap en technologie vertrouwen. In ons streven naar een betere levenskwaliteit genieten we van de vele voordelen die technologie te bieden heeft. Deze technologische vooruitgang maakt het leven niet alleen gemakkelijker, ze dragen ook aanzienlijk bij aan het redden of verlengen van levens. Dankzij de vooruitgang in de geneeskunde en de technologie kunnen we nu krijgen wat ons lichaam nodig heeft door het gebruik van kunstmatige organen. Tegelijkertijd worden robots steeds menselijker en men denkt dat er een tijd zal komen dat we ons lichaam zullen kunnen vervangen door robots. Tegenwoordig zijn de vorderingen op het gebied van robotica en kunstmatige intelligentie opmerkelijk, en we hebben al vele vormen van robots in ons dagelijks leven. Robots die als assistenten van mensen fungeren of specifieke taken uitvoeren, zijn niet langer futuristisch. We weten niet wanneer en in welke mate we robotmensen zullen kunnen realiseren. Maar als we aannemen dat het mogelijk is, zullen wij mensen met een aantal uitdagingen worden geconfronteerd.
In de film Ghost in the Shell werd een dergelijke samenleving in 2029 na Christus gerealiseerd. Mensen hebben cyberlichamen en robotlichamen gecreëerd, en hun hersenen zijn verbonden met elektronische hersenen. De fysieke mogelijkheden zijn veel beter dan die van onze huidige lichamen, behalve dat ze niet het vermogen hebben om zichzelf te genezen en regelmatig gecontroleerd moeten worden. En het elektronische brein fungeert als een soort computer, verbonden via een ‘netwerk van hele hersenen’ dat ons directe toegang geeft tot tonnen informatie. Hoewel deze technologie de mogelijkheid opent om onze fysieke beperkingen te overwinnen, vervaagt ze ook de grens tussen lichaam en geest, wat ethische vragen oproept. Op dit punt worden mensen robots en computers.
Ghost in the Shell is de alias van de 9th Public Security Division, die zich bezighoudt met speciale misdaden. Speciale misdaden verwijzen hier naar misdaden die verband houden met informatie-ethiek, veroorzaakt door de elektronica van de hersenen. Omdat het menselijk brein als een computer met een netwerk is verbonden, ontstaan er problemen zoals het hacken van de gedachten van anderen. De film volgt een geniale hacker, een poppenspeler genaamd, die de gedachten van anderen manipuleert en manipuleert om zijn eigen doeleinden te bereiken.
Op een dag neemt de zaak een nieuwe wending wanneer een cyberlichaam naar de 9e Afdeling Openbare Veiligheid wordt gebracht nadat hij betrokken is geraakt bij een auto-ongeluk. Ondanks dat hij geen volledig elektronisch brein heeft, wordt er een geest in hem gedetecteerd. Tijdens het onderzoek blijkt het de geest van een poppenspeler te zijn, die de anderen choqueert als hij onthult dat hij nooit een fysiek lichaam heeft gehad en uit de zee van informatie is geboren. Deze opzet vergroot de mogelijkheid dat AI zelfbewust wordt en roept diepgaande vragen op over de menselijke identiteit en de aard van het leven. Wat moeten we van deze poppenspeler denken?
In het verleden zochten mensen niet alleen naar verschillen tussen dieren en mensen in fysieke kenmerken, maar ook in intellectuele en mentale vermogens. Het ontbreken van een duidelijke definitie was destijds echter niet bijzonder problematisch, omdat iedereen door fysieke verschillen onderscheid kon maken tussen mens en dier, en het principe van ‘bonen waar bonen worden geplant en rode bonen waar rode bonen worden geplant’ werd toegepast in de geboorte proces. Op deze manier zijn fysieke verschillen een duidelijk onderscheid geworden tussen mens en dier, maar steeds geavanceerdere robottechnologie vervaagt dit onderscheid. In de niet al te verre toekomst zullen robots echter zo op mensen lijken dat ze niet meer van hen te onderscheiden zullen zijn, en dat ze niet uit hun ouders zullen worden geboren, maar door mensenhanden zullen worden gecreëerd. In dat geval zullen ze als menselijke wezens worden herkend en zullen mensen proberen menselijke wezens te definiëren.
Ik denk niet dat robots ooit mensen kunnen worden. Het idee dat robots mensen kunnen worden, is versterkt door de ontwikkeling van computerprogramma's. Naarmate computerprogramma's eenvoudige denkprocessen, besluitvorming enzovoort konden nabootsen, zijn ze complexer geworden, wat heeft geleid tot het idee dat ze menselijke gedachten of geesten kunnen nabootsen. Het argument is dat als het functioneel de geest, emoties en wil van een mens kan creëren, het hetzelfde is als een mens.
Maar is functioneel identiek genoeg om menselijk genoemd te worden? Om dit te weerleggen, nemen we het geval van dieren. Dieren onderscheiden zich door hun fysieke kenmerken en gedrag, niet door hun intellectuele capaciteiten. Een eenvoudige definitie van een tijger is een dier dat een bepaalde grootte heeft, strepen heeft en gromt. Hoe zouden mensen een robot noemen die kan grommen op een manier die bijna precies op een tijger lijkt? In eerste instantie denken ze misschien dat het een tijger is, maar als ze beseffen dat dat niet zo is, noemen ze het misschien helemaal geen tijger, maar een “tijgerrobot” of een “robottijger”. Dit komt omdat, hoe vergelijkbaar ze ook zijn, ze van nature nooit echt tijgers zijn. Mensen zijn niet alleen fysieke kenmerken, maar ook intellectuele en mentale vermogens. Dit intellectuele vermogen is uniek voor de mens en kan niet volledig worden gereproduceerd door louter mechanische imitatie. Laten we zeggen dat een robot fysiek op een persoon lijkt, kan denken als een persoon, een gesprek kan voeren en emoties lijkt te hebben. Kunnen we het een persoon noemen? Net als in het geval van de tijger zouden we hem een ‘robotmens’ of een ‘humanoïde robot’ kunnen noemen.
Het voorbeeld van de ‘tijgerrobot’ werd gegeven om het functionele standpunt te weerleggen. Mensen kunnen zich echter nog steeds anders voelen. Het zou lastig zijn om een robot voor je te hebben die precies op een mens lijkt en zich tijdens gesprekken voortdurend als mens voordoet. In Ghost in the Shell is dit het geval met de poppenspeler. Deze poppenspeler is een programma dat beweert een levend wezen te zijn, geboren uit een zee van informatie. Net als Descartes' idee van het dualisme: 'Ik denk, dus ik besta', is de poppenspeler als denkend wezen een levend wezen zonder omhulsel. Is dit waar?
Stel dat we een programma hebben dat kan denken en voelen als een mens, zoals de poppenspeler in Ghost in the Shell. Als we dit programma in een robot stoppen, zal het op een mens lijken. Maar wat als je het op een opslagmedium zet? Het programma voelt niet eens dat het er is, en het is slechts een menselijke imitatie, zonder alle functies. Of wat als je het in een onvolledige robot stopt, eentje die alleen het programma opslaat, maar niet genoeg van zichzelf laat zien om als persoon te kwalificeren? In beide gevallen zou de echte persoon een persoon zijn, maar de robot niet.
Uiteindelijk denk ik dat er grenzen zijn aan wat een robot kan zijn. Maar afgezien van de vraag of we ze als mensen moeten erkennen, kunnen we ze ook als mensen behandelen. We kunnen dieren als vrienden behandelen, ook al herkennen we ze niet als mensen. Op dezelfde manier zullen robots die kunnen denken en emoties kunnen uiten, met ons als vrienden kunnen communiceren. De reden dat we robots misschien als vrienden kunnen behandelen, is omdat ze vergelijkbare functies kunnen vervullen als mensen. Er is echter nog steeds een inherent verschil tussen robots en mensen dat niet overbrugd kan worden, en het is belangrijk om dit te onderkennen en een onderlinge relatie op te bouwen.
